Dinle Küçük Adam - Wilhelm Reich

"Sen, "küçük, sıradan bir insan"sın. Bu sözcüklerin çifte anlamını kavrıyorsun, değil mi: "küçük" ve "sıradan".
Kaçma. Kendine bakma yürekliliğini göster!
"Bana bunları söylemeye ne hakkın var?"
Kuşkulu ve kavrayışlı bakışlarında bu soruyu okuyorum. Münasebetsiz ağzından bu sözcüklerin döküldüğünü duyuyorum, Küçük Adam. Kendine bakmaktan korkuyorsun, Küçük Adam; sana vereceklerini vaat ettikleri yetkiden korktuğun gibi korkuyorsun. Bu yetkiyi nasıl kullanacağını bilemezsin. Başka bir biçimde yaşayabileceğini düşünmeye cesaret edemiyorsun: Koyun gibi güdülmek yerine özgür yaşamak, taktikler uygulamak yerine açık davranmak, bir hırsız gibi gecenin karanlığında sevmek yerine açık açık sevebilme düşüncelerine yer vermiyorsun kafanda. Kendini küçümsüyorsun, Küçük Adam. "Ben kim oluyorum da kendi görüşüm olacakmış, kendi yaşamımı kendim saptayacak ve dünyanın benim olduğunu açıklayacakmışım," diyorsun. Haklısın: Sen kim oluyorsun da kendi yaşamın üzerinde hak sahibi olmak isteyeceksin? Kim olduğunu şimdi söyleyeceğim sana:

Gerçekten büyük olan insandan seni ayıran tek bir nokta var: Büyük adam da bir zamanlar çok küçük bir adamdı; ama bir tek önemli yetenek geliştirdi: düşünce ve davranışlarında küçük olduğu noktaları görmeyi öğrendi. Kendisi için çok değerli olan bazı şeyleri yitirmeyi göze alarak kendi küçüklüğünün ve önemsizliğinin taşıdığı tehlikeyi giderek daha iyi sezmeyi öğrendi. Demek ki, büyük adam, ne zaman ve hangi alanda küçük adam olduğunu bilir. Küçük Adam, küçük olduğunu bilmez ve bunu bilmekten korkar. Kendi küçüklüğünü ve yetersizliğini, başkalarının gücü ve büyüklüğünün kendisinde uyandırdığı güç ve büyüklük görüntüleriyle örter. Büyük generalleriyle övünmektedir, ama kendisiyle övünmez. Kendisinde var olan düşünceye değil, kendi aklına gelmeyen düşünceye hayrandır. En az anladığı şeylere en çok inanır ve kolayca anladığı fikirlerin doğru olduğunu kabul etmez."

Psikanalist, psikiyatrist, doğa bilimci aynı zamanda bir mühendis olan Wilhem Reich'in, Dinle Küçük Adam'ı büyük adamların büyük adam olmadan önce hepsinin küçük adam olduğunu; düşünmeyi bilmeyen küçük adamların da kendilerinde bir sosyal konum kazanmak adına düzenin parçası olmayı kabul ederek büyük adamların sınırlarında dünyayı algılamalarını irdeleyerek başlıyor. 

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra insanın yanında olduğunu söyleyen büyük adamların izlediği içi boş siyasetide yeriyor. Bu anlamda kitabın siyasi yönü var. Ama genel olarak gittikçe dejenere olan günümüz toplumu insanının ilişkileri algılayışı örneğin aşkı erkeklerin, kadınların algılayışı çok çarpıcı bir dille eleştiriliyor. 

Kitlesel bir makineye dönüşmüş insanın, yalnızlığını, korkaklığını, değersizliğini, esaretini yer yer ironi ile, yer yer öfke sağanağı ile en sonunda ise durulan bir nehrin dinginliğiyle aktarıyor. Yazar mesleği gereği insan tabiatını çok iyi biliyor. Sanırım hastalarından yola çıkarak insanlarda tezahür eden rahatsızlıkların temelini çok iyi ayrımsıyor. Bu minvalde insanın kendini ifade ettiği alanlarda ebeveynliğini, çocukluğunu, sosyal statü elde ettikten sonra benliğine yüklenen rolleri bunların onun üzerindeki baskılarını sorguluyor. Öyle bir dil kullanıyor ki, tüyleriniz ürperiyor, sarsılıyorsunuz, kitabı bırakıp soluk alıyor ve yeniden çarpıcı gerçeklerle, gerçeğimle, gerçeğimizle yüzleşmeliyim diyorsunuz.

Kitap, en sonunda şu noktaya temas ediyor: İnsan içindeki yaşam gücünü kendi içinde bulmalıdır. Hakikatlere tüm benliğiyle tutunmak için bütün sınırlarını kendisi zorlamalıdır.