sizin hiç babanız öldü mü?

"Sizin hiç babanız öldü mü?
Benim bir kere öldü kör oldum
Yıkadılar aldılar götürdüler
Babamdan ummazdım bunu kör oldum
Siz hiç hamama gittiniz mi?
Ben gittim lambanın biri söndü
Gözümün biri söndü kör oldum
Tepede bir gökyüzü vardı yuvarlak
Söylelemesine maviydi kör oldum
Taşlara gelince hamam taşlarına
Taşlar pırıl pırıldı ayna gibiydi
Taşlarda yüzümün yarısını gördüm
Bir şey gibiydi bir şey gibi kötü
Yüzümden ummazdım bunu kör oldum
Siz hiç sabunluyken ağladınız mı?"
CEMAL SÜREYA

Bu şiirde bahsedilen ölüm, temiz bir ölümmüş. Sonradan bildim. Depremin yedinci günü enkazdan cansız bedeni çıkarıldı babacığımın. Büyük felaketten ayağı kırık bir şekilde çıkan anneciğimle, kardeşlerimle günlerce bir mucize olur, sağ çıkarsın diye bekledik. Enkazın başına ilk vardığımda demirlere saplanmış bir ceset vardı. Soğuk karanlıkta, düzgün çıkarılmak için ertesi günü bekleyen cansız bir beden. Böyle başladım beklemeye, alıştım cansız bedenleri görmeye... O enkazın çevresinde dualar okuyarak dönüp durduk. Göçük altından evimizin kullanılamayacak durumdaki eşyaları teker teker çıkarken sen de çıkarsın, diye bekledik. Bu kabustan bizi uyandıracağını ümit ettik. Sonra yabancı ekiplerin köpekleri gezindi, bizim köpeklerimiz kolay kolay yanılmaz ve burada canlı yok, diyerek terk ettiler o yaslı yeri. Ertesi gün bir çocuk sağ kurtuldu, bir umut ışığı oldu bize. Dirayetliydin, sen ne acılar görmüştün, bunun üstesinden de gelirsin, sandık. Arama çalışmalarının yedinci günü, öğleden sonra bir el gözüktü, sonra çelik kapının ardında bedenine kolon düşen cansız birinin olduğunu fark ettiler. Teşhis etmek için kuzenlerim ve ablam gitti. Son halini görmeme izin vermediler baba. Üç gün önce yanınızdan ayrılmıştım, seni o zamanki güzel halinle hatırlamamı söylediler. Ara tatilde, meğer seninle vedalaşmaya gelmişim can babam, emekçi babam, iyi niyetli, mert babam… Son halini görenler, vücut bütünlüğünün bozulmadığını, kokmadığını ve yüzünün tertemiz olduğunu anlattılar. Cesetlerin kaybolduğu, teşhis bile edilemediği bu mahşer yerinde sana öyle ulaştık. Son kez elini bile tutamadan aile mezarlığına defnettik. Hayallerin vardı, yorulmuştun, martta küçük dükkanını bırakacaktın artık dinlenecektin, bizleri ziyaret edecektin... Olmadı baba. Seni bu şekilde yitirmenin sızısı çok büyük. Her gününde senin yanında olabilecek, koşulsuz sevgi kaynağını kaybetmenin derin acısını tarif edecek sözcüklerim yok. Bu zamana kadar sözcükler büyücüsü meğer beni hep aldatmış.  Sözcükler bazı anlamlara gelmiyor, bazı anlamları ifade etmeye yetmiyor… Mekanın cennet olsun, ışıklar içinde uyu babam...

Sahilde Kafka- Haruki Murakami

Sophokles'in Kral Oidipus adlı tragedyasının bir benzerine Murakami'nin çok okunan postmodernist romanı Sahildeki Kafka'da da bir izlek olarak rastladım. Blogda sinema güncem etiketinde bu tragedya ile ilgili bilgi vermiştim. Burada yeniden tekrarlamadan kitaptan bahsedeyim...

Ana karakter Kafka Tamura, on beş yaşında evden kaçar. Babasının yıllar önce paylaştığı kehanetinden sıyrılmak, kendine yeni bir kabuk oluşturmak için benliğini farklı bir yolculuğa atmaktan çekinmez. İnsan farklı bir kabuk oluşturmaya ne kadar çalışırsa çalışsın kendi yumurta kabuklarını var oluşlarında taşır. Kafka, annesinin onu kardeşiyle terk edişini, ondan bir sevgi, şefkat göremeyişini, babasının kehanetini, yalnızlığını gittiği her yere sürükler. Bu cesur delikanlının büyülü yolculuğuna, Murakami'nin okurunu şaşırtmayan medyum özellikli, gökten istavrit, sülük yağdıran, kedilerle konuşan, farklı yetenekleri olan kahramanları; klas müzik zevki, kadınları çok iyi tanıyan tespitleri, aşk, tutku da eşlik ediyor. Bana göre, romanlarında realist ve sürrealist iki dünyayı zeki bir şekilde bağlama yeteneği onun özgünlüğünü ortaya koyuyor... Beni çağırdığında, doğru zamanda başka bir yolculukta yine görüşeceğiz Murakami. Önce bir kahve. 

***

“Zamanın göreceli ağırlığı, çok anlamlı kadim bir rüya gibi üzerine çöküyor. O zamandan kurtulabilmek için hareket etmeye devam ediyorsun. Dünyanın öteki ucuna gitsen bile, o zamandan kaçamayabilirsin. Fakat öyle bile olsa, dünyanın öteki ucuna gitmek zorundasın. Dünyanın öteki ucuna gitmedikçe yapamayacağın şeyler de var çünkü.” 

"Biz, hepimiz sürekli değerli bir şeylerimizi kaybediyoruz; önemli fırsatları, olasılıkları, bir daha yerini asla dolduramayacağımız duyguları. Hayatta olmanın bir anlamı da bu işte. Fakat kafamızın içinde öyle şeyleri bellek haline getirebilmemiz için küçük bir oda var. Herhalde, kütüphanenin depo kısmı gibi. Dahası, bizler kendi yüreğimizin ne durumda olduğunu doğru şekilde takip edebilmek için, sürekli arama kartları yapmak zorundayız. O odayı temizlememiz, havalandırmamız, çiçeklerine su vermemiz de gerekiyor. Başka bir deyişle, sen sonsuza kadar kendi kütüphanende yaşayacaksın.”

"Herkesin hayatında artık geri dönülemez bir noktaya geldiği olur. Nadiren de artık daha ileri gidemeyebiliriz. O noktaya geldiğimizde, bu iyi bir şey de olsa kötü bir şey de olsa, sessizce kabullenmekten başka çaremiz olmaz. İşte bu şekilde hayatta kalmayı başarırız."

"Dün akşam çok iyi anladım, anlamı olmayan şeylerde anlam aramaya kalkmanın zamanımı boşa harcamak olacağını.."

"Sen fazlasıyla yaralandın, kayıplara uğradın. Üstelik büyük olasılıkla o yaraları bundan sonra da taşıyacaksın. O yüzden sana acıyorum. Fakat buna rağmen bu yaraları iyileştireceğine inanmalısın. Gençsin ve güçlüsün ayrıca uyum gösterme yeteneğin de var. Yaralarını kapatıp başını dik tutarak ilerleyebilirsin."