Rubailer - Ömer Hayyam

Bir sır daha var, çözdüklerimizden başka!

Bir ışık daha var, bu ışıklardan başka.

Hiç bir yaptığınla yetinme, geç öteye:

Bir şey daha var bütün yapıtlardan başka.

***

Ey doğru yolun yolcusu, çaresiz kalma;

Çıkma kendinden dışarı, serseri olma;

Kendi içine sefer et erenler gibi:

Sen görenlerdensin, dünya seyrine dalma.

***

Düşünce göklerinin baş konağı sevgidir sevgi;

Gençlik destanının baş yaprağı sevgidir sevgi;

Ey sevginin sırlarından habersiz yaşayanlar,

Bilin ki tüm varlığın baş kaynağı sevgidir sevgi.

***

Bu yıldızlı gökler ne zaman başladı dönmeye?

Ne zaman yıkılıp gidecek bu güzelim kubbe?

Aklın yollarıyla ölçüp biçemezsin bunu sen

Mantıkların, kıyasların sökmez senin bu işte.

***

Gönül, bir düş madem dünya gerçeği,

Ne dertlenir, alçaltırsın kendini?

Hoş gör kaderini, gününü gün et:

Yazılan senin için bozulmaz ki.

Günümüzde rubai türünün orijini olarak kabul gören, İranlı şair, felsefeci, bilim adamı Ömer Hayyam'ın bu kitabı Sabahattin Eyüboğlu tarafından dilimize çevrilmiş. Hayyam'ın yaşam felsefesi Batı'da daha çok özümsenmiş, Doğu'da ise farklı nedenlerle içine kapanıp boğulmuş ya da yanlış yorumlanmış. Çeviren değerli Eyüboğlu, kitabın başında üç adet ön söz yazmış. Bunların her birinde Hayyam'a ait olup olmadığı tartışılan dörtlüklerin yer aldığını dile getirmiş. Onun tartışmalara mahal veren farklı bir üslubu olsa da, o, her düşündüğünü rahatça söylemiş ve iyi niyeti varlığından eksik etmeden, dünyada konaklayan insanoğlunun kısa yolculuğuna rubailer adını verdiği dörtlüklerle iz bırakmıştır. Bu dörtlükler, doğum, ölüm, şarap, kadın, hayat, dostluk, zenginlik, yoksulluk gibi konulara değinmektedir. Bazı dörtlükleri günümüzde şarkılara dönüştürülmüştür.

Valéry, şiiri çeviride kaybolan şey diye tanımlasa da Sabahattin Eyüboğlu, Hayyam rubailerini özünü yitirmeden aktarmaya çalışmış.