Kelimeler Şehri - Alberto Manguel

 

“Belli koşullar altında, hikâyeler bize yardımcı olabilirler. Kimi zaman bizi iyileştirebilir, aydınlatabilir ve yol gösterebilirler. Her şeyden önce, bize halimizi hatırlatabilir, şeylerin yüzeysel suretini yarıp geçebilir ve altında yatan akımların ve derinliklerin farkına varmamızı sağlayabilirler. Hikâyeler bilincimizi besleyebilir ve dolayısıyla kim olduğumuzu değilse bile en azından olduğumuzu bilme yetisine, bir başkasının sesiyle yüzleşmenin getirdiği temel bir farkındalığa yol açabilirler.” 

Kelimeler Şehri, Kassandra'nın sesi, Gılgamış Tabletleri, Babil'in Tuğlaları, Don Quitoje'nin Kitapları, Hal'in Ekranı şeklinde adlandırılmış beş bölümden oluşmuş bir deneme kitabıdır.

Manguel bu kitapta dünya üzerinde bir arada yaşamamızın nasıl mümkün olacağını, dilin bizi tanımalama yetisini ve edebiyatın gücünü sorguluyor. Toplumlar, kültürler arasında giderek artan tahammülsüzlüğe edebiyat büyütecinden bakıyor ve sorularının yanıtlarını en iyi hikayelerin vereceğini ifade ediyor. Ona göre hikayeler, insanlığı ortak paydada toplayan, önemli değerleri yansıtan en iyi araçtır. İnsan evvela tarihten bugüne ulaşmış, kült hale dönüşmüş hikayeleri, efsaneleri araştırmalıdır. Mesela Gılgamış'ı, Don Quiteje'yi, Babil Kulesi'ni..

Kitaba hakim olan düşünceler, bir çok edebi eserin önemli mesajları ile çeşitlendirilmiş ve sağlam belgelerle çerçevelenmiştir. Mitolojiden alıntılarla günümüzdeki olaylar arasında bağ kurmaya çalışılmıştır. Bunların yanında günümüzde popülerliği yüksek, fast-food kitaplara karşı eleştiriye de yer verilmiştir eserde. Günümüz yayımcılık endüstrisi, engin ve derin kitapları okumayı teşvik etmek yerine; tek boyutlu nesneler, yüzeyden ibaret olan, okura keşif imkanı tanımayan kitaplar yaratmaktadır. O kitaplarda, kısa betimlemeler, televizyon dizilerinden kopyalanmış diyaloglar, tanıdık marka isimleri, çetrefilliğe izin vermeyen belli türden konforlu okumalara alıştırma söz konusudur. Kelimeler Şehri, buna benzer yaşamla ilgili, yazı ile ilgili çarpıcı gerçekleri ve tespitleri çok iyi bir şekilde aktarmıştır.

Hikayelerin, istismara uğramış bir dünyada, kim olduğumuzu anlatan; konforlu, mutlu  bir sona  gereksinim duymaksızın, bize bir arada yaşamda kalmanın yollarını sunan bir geleceği getirebileceğini anımsatan, düşünce boyutunuzu açan bir kitap.