28 Haziran 2015 Pazar

Kaçan Ayna - Giovanni Papini


"Şimdi hâlâ dünyada, büyük kıyı kentlerinde yaşıyorum; anısını kesin olarak anımsamadığım bir şeyim eksikmiş gibi geliyor bana. Ne zaman neşe, aptalca gülümseyişleriyle içimi sarsa, kendi kendisini öldüren, ama gene de yaşamayı sürdüren tek adamın ben olduğumu düşünüyorum. Ama bu, ciddileşmeme yetmiyor." (Havuzda İki Yansı, s. 23)

"Yalnızca yaşamın gizi ölümde değil, ışığın gizi de karanlıkta, iyinin gizi kötülükte,doğrunun gizi yanlışlıkta, evetin gizi hayırdadır! Bu yüzden yaşamak isteyen her Faust, yaşamı, tıpkı bir sevgiliyi kucaklar gibi, onun her şeyini duyumsamak, her yanını kucaklamak, her şeyin tadına varmak isteyen her tutkulu ölmeye hazırlanmalı, kendini ölümün içine koymalıdır. Bir an yoğun bir biçimde yaşamayı başarabilirsek, yaşam ağır bir ölümdür, her kösnü, bu uzun can çekişin onca sıçrayışından, ölüm hırıltısından biridir yalnızca." (Zihinsel Bir Ölüm, s.49)

"İnsanlar; yaşamı ölüm için yitiriyoruz, gerçek olanı, imgelemsel olan için tüketiyoruz, günlere, salt bizi onlara benzer başka günlere taşımaktan başka bir değeri olmayan günlere götürdükleri için değer veriyoruz.. İnsanlar; yaşamınızın tümü, sizin kendi kendinizi lanetlemek için tasarladığınız korkunç bir oyundur; sizin bu kaçan aynaya doğru koşuşunuza yalnızca şeytanlar güler!" (Kaçan Ayna, s. 105)
*****

Düşsel edebiyatın parçalarını oluşturan, 1975-1985 yılları arasında yayımlanan Babil Kitaplığı'nın okuduğum ilk öykü kitabı. Kaçan Ayna, serinin sekizinci kitabı. Jorge Lois Borges'in önsözü eşliğinde sıralanmış; Havuzda İki yansı, Saçma Sapan Bir Öykü, Zihinsel Bir Ölüm, Beyefendinin Son Ziyareti, Neysem O Olmak İstemiyorum Artık, Sen Kimsin?, Ruh Dilencisi, Başkasının Yerine Canına Kıymak, Kaçan Ayna, Ödenmeyen Gün şeklinde isimlendirilmiş öykülerden ibaret.

Her bir öyküdeki farklı kahramanların, başkaca karakterlerin yansılarında yazarın kendi beninin çeşitlemelerini okuruz aslında. İnsanı sessiz bir alacakaranlığa bırakan orada ürkek yaşamın, söz dinlemez zamanın, kısaca hayatın tüm duyularının sentezlendiği melankolik bir filmde insanın başkalaşan hallerini, bir zincir gibi boyunduruğu altına girdiği rollerini gerçek üstü bir kurguyla izleriz adeta. 

Ölü yaprakların döküldüğü bir havuzdaki yansımanızda yıllar önceki kendinizle karşılaşsanız ne yapardınız? Ya da bir sabah uyandığınızda kimsenin sizi tanımadığını görseniz bunu bir şans mı bir üzünç mü olarak algılardınız? Gençliğin toy zamanlarındaki hallerinizdeyken biri gelip sizden bir yılınızı ödünç istese tepkiniz ne olurdu? İşte bu öykülerden sızan küçük damlaların hepsi insanın toplum tarafından kendi benliğinden uzaklaştırılmasına verdiği direncin, zamanın hızlı akışından kendine bir benlik inşa etme kaygısının, varlığını ölümün şüphe götürmeyen dar kıskacında duyumsamasının yer aldığı büyük bir denizde yüzdürüyor sizi.. 
Öykülerin hepsi, gerçek dışı bir kurgulama tekniğinin çeşitliliğinden ve kısa, öz, manidar bir yazı dilinin çeperlerinden sızıp dokunmayı biliyor benliğinize..

28 yorum:

  1. Okuduğun kitaplara ve sana hayranım :)

    YanıtlaSil
  2. Hayat felsefesi üzerine ne güzel deyişler var. Okurken altı çizilecek, notlar alınacak ne çok bölüm var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. gerçekten öyle..
      hayat ve insan üzerine kurgulanmış soyut kesitler :)

      Sil
  3. ben buradan okuduğun kitapların başlıklarına yetişemiyorken sen bunları nasıl okuyorsun e be adıgüzel :)

    YanıtlaSil
  4. Yanıtlar
    1. bu kitaptan sonra babil kitaplığının öteki kitaplarını da merak ettim :)

      Sil

  5. "Her bir öyküdeki farklı kahramanların, başkaca karakterlerin yansılarında yazarın kendi beninin çeşitlemelerini okuruz aslında." Çok güzel ifade etmişim. Bu kitap serisini birinde daha görmüş merak etmiştim😊 gerci merak etmediğimiz kitap mi var bizim😂😂😂 Borges 'in Kum kitabını okumuştum biraz ağır gelmişti bazı kısımları. Borges çok değerli bir yazar onu anlamak için çok fırın ekmek yemek gerek on söz yazdışa mutlaka iyidir bu seri😉😉

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. çok benli insanoğlunun yansımaları her kitabın farklı yolculuğu bunun izdüşümü değil midir?
      evet her seriyi merak ediyoruz :)
      Borges henüz okumadıklarımdan çok çalışmalıyız çook :)

      Sil
  6. ayyyy çok şaşırtıcı bi yazar bııııı :)) karanlık biraz :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :)) öyle sıradışı..
      bu kitabı senin kitap tanıtımlarından yola çıkarak almıştım ne iyi oldu :)

      Sil
  7. Yazılarını çok beğendim, ayrıca blog teman harika :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. hoş geldiniz:)
      güzel düşünceleriniz için çok teşekkür ederim,
      temam pek yalındır, sağolsun iyi yürekli bir blog arkadaşım yapmıştı :)

      Sil
  8. Anlatımınla daha da değerli olmuş bir kitap...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. naçizane düşündürttükleri ve hissettirdikleri..
      öyle hissettirebildiysem ne mutlu,
      teşekkürlerimle..:)

      Sil
  9. ayna ayna kaçma benden o kadar mı çirkinim yaaa :)

    YanıtlaSil
  10. Kitabın kapağı, adı kaliteli görünüyor :D

    YanıtlaSil
  11. önemli bir kitap ve çok ilginç öyküler..

    YanıtlaSil
  12. Kitaptaki tüm öykülerdeki ana izlek insanın ontolojik sorunlarının en derinine inmesi ve özgün bakış açısıyla çözümler üretmesi.
    Bir an için ana yoldan ıssız bir patikaya saptırıyor okuyucuları, bu ürkütücü ve düşündürücü de olsa ilerlemeye devam ediyorsun. duyduğun sesler var, içinde kendi sesinde olan! kendini takip ettiğinin farkına varıyorsun, bir başka ben'in ardında anımsayamadığın gerçeklerini arıyorsun ikiz bir izci gibi.. yolun sonunda kendini bekliyorsun yeni bir bilinçle, işte hep beklediğim yer ve insan diyorsun, sessizce. yüzünde kaçan aynadan bir yansıma, gülümsemeye benzeyen ya da başka bir düşten takas edilen bir görüntü. bunu hiç bir zaman anlayamayacaksın.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kitaptaki öyküler bahsettiğiniz gibi varlık felsefesiyle yakından ilgili :)

      Sil
  13. Calvino, Papini ve Buzzati.. Her üçüde İtalyan edebiyatının yüz akları ve harika eserler vermişlerdir tüm dünya insanlarına.
    Nacizane bir tavsiye: Buzzati'den Büyülü Öyküler ve Tanrıyı Gören Köpek. Calvino'dan: Görünmez Kentler ve Zor Sevdalar ve Papini'den çok farklı tuhaf bir kitap: GOG 1-2.
    Bir önceki yorumumdaki ontolojik kavrayış bu eserlerinde sayfalarında saklı duruyor, tıpkı kalbimizde saklı duran, hissedilen ama açıklanamayan sezgiler gibi. BULUT

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili BULUT önerilerini dikkate alacağım çok teşekkür ederim..
      Calvino ve Buzzati okumadıklarımdan zaten..:)

      Sil