Tehlikeli Oyunlar - Oğuz Atay

"Demek ki, yolda durmak mümkün olmuyordu; böyle bir hürriyet yoktu. Sadece sürüklenme kalabalığın akışına kapılma hürriyeti vardı."

'İyi yaz bakalım: Gerçek, başkalarının bize uygulamaya çalıştığı tatsız bir ölçüdür.'' Birimi var mı Hikmet Amca ?''Birimi insandır'

"Herkesin, kendi evinde, kendi dünyası kurulmalıydı. Ancak kendi dünyasını kuramayanlar, başkalarının evlerine koşarlardı. Milyonlarca krallık kurulmalıydı: Aralarında yalnız diplomatik ilişkiler bulunan milyonlarca bağımsız ülke."

'Tehlikeli oyunlar oynamak istiyor insan, bir yandan da kılına zarar gelsin istemiyor. Küçük oyunlar istemiyorum albayım.
Kelimeler... Kelimeler albayım, bazı anlamlara gelmiyor."

"Zor olan acının şiddeti değil, sürekliliği.."

"Bir yaşantıyı tam bitirmeli. Hiçbir iz kalmamalı ondan. Yeni yaşantılar için yeni yaşantılar için. Bunu önceden bilseydim, yaşantı milyoneri olmuştum."

“Kendinden veriyorsun ve durmadan eksiliyorsun. Oysa bazı insanlar oldukları gibi kalarak elde ederler istediklerini…”

Oğuz Atay, Tehlikeli Oyunlar'ın yazımını 26 Mart 1973 yılında tamamlamış. Okuduğum kitap ise, İletişim Yayınları'nın 1984 yılındaki ikinci baskısı ve on sekiz bölümden oluşuyor.

Tehlikeli Oyunlar'ın olay örgüsü, betimlediği çevre, ele aldığı problemler ve bütün bunları okura iyi bir şekilde aktarmak için seçilen anlatım teknikleri son derece başarılı. Yazarın insanların oyunları adını verdiği bölümlerde de, oyun içinde oyunun kullanıldığı tekniğin iyi bir şekilde kullanıldığını görürüz.

Oğuz Atay'ın kahraman olarak seçtiği "düşünen insan"ı; ne tam anlamıyla toplumun bir parçası olur, ne de büsbütün toplumdan yalıtabilir kendini. Arada kalmışlık diye ifade edebileceğimiz bir durumdadır. Tasvir edilen toplum, doğu-batı, eski-yeni, düş-gerçek, duygu-düşünce, kadın-erkek gibi çatışmalardan ileri gelen büyük bir kargaşanın içindedir.

Romanın kahramanı Hikmet Benol, süregelen kargaşanın içinde gerçek arayışına girer. Toplumca gerçeklerle ilgilenmek tehlikeli sayıldığı için, o da gerçeklerle oyun oynarmış gibi yapar. Tıpkı günümüz insanının her konuda -mış gibi yaşadığı gibi. "Düşünen İnsan" profili böylelikle "oynayan insan"a dönüşür. Shakespeare'in, "Bir sahnedir bütün dünya" tespitini doğrular. Hikmet Benol, Hüsamettin Tanbay, Nurhayat Hanım, Sevgi, Bilge bu oyunun farklı boyutlarına uzanan temsili oyuncularıdır. Batıyı özümseyemeyen kent soylu aydın Hikmet, esasında o zaman insanın problemlerinin bir yansımasıdır. Kadın erkek ilişkilerinin, duygusal tepkilerinin bir dışa vurumudur. Hikmet, Sevgi ile yaşarken sevgisiz, Bilge ile yaşarken bilgisiz bir haldedir. Bu, parça parça olan benlik toparlanmayı bilemez bir türlü. Onun tabiatında her şeye, her duruma bir karşı koyuş vardır sanki. Ne yapsa da kendini aşamaz. En sonunda yinelediği ölüm olgusu, hayatının seyrini çevirir.

Godard'ın Serseri Aşıklar filminde, bir yazarla yapılan bir görüşmede, yazar son isteğinin ölümsüzleşmek ve ölmek olduğunu söyler. Oğuz Atay'ın kahramanları da ölerek ölümsüzleşmek ister gibidirler.